ပဥၥမေန႔၊ အႏုရာဓပူရ၊ ၿမိဳ႕ေဟာင္း၊ သာသနာ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ထြန္းကာခဲ့ရာေနရာ
ဒီေန႔ရာ သမိုင္းကို ျပန္ေျပာင္း ေအာက္ေမ့ၾကမယ္ဆိုရင္ အေတာ့္ကို လြမ္းေမာဖြယ္အတိ ျဖစ္မိပါတယ္၊ ဗုဒၶ ဘာသာတို႔အတြက္ တစ္ခ်ိန္က ဘယ္ေလာက္အထိ အတုယုဖြယ္ ေက်နပ္ဖြယ္ ၊ ဂုဏ္ယူဖြယ္ ျမင္ကြင္းေတြပါ၊ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေလး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္၊
အာေသာက မင္းတရား ေႏွာင္းပိုင္းေခတ္၊ သီဟုိမွာ သားေတာ္ မဟိႏၵနဲ႔ သမီးေတာ္ သဃၤမိတၱာ ေမာင္ႏွမ ႏွစ္ဦး သာသနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၿပီး မ်ားမၾကာ၊ ေဗာဓိပင္ပြါး ေစတီကို အခု ေဟာ့ဒီ သီဟိုဠ္ကို ပင့္ေဆာင္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေဒ၀ါနံပိယတိႆ မင္းတရား သီဟိုမွာ အုပ္စိုးခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ သာသာနာ ျပန္ပြါးခဲ့တယ္။ ဒု႒ဂါမဏိမင္း၊ ၀ဋဂါမဏိမင္း အစရွိတဲ့ မင္းေတြ သာသနာေတာ္ကို အသက္နဲ႔ လဲၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ အရာထဲက အရာတစ္ခုကို ကိုးကားျပရရင္ ၀ဋဂါမဏိမင္းလက္ထက္ ျပည္တြင္းသူပုန္ေတြ ထၾကြမႈေၾကာင့္ ဘုရင္မင္းတရား ေဘးလြတ္ရာကို တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတယ္၊ မဟာတိႆ ဆိုတဲ့ ရဟန္းတပါးရဲ့ ေက်းဇူးေၾကာင့္ အသက္ ခ်မ္းသာ ရရခဲ့တယ္၊ ေနာက္ပိုင္း အႏုရာဓပူရ လု႔ိေခၚတဲ့ အခု ဦးဇင္းတုိ႔ ေရာက္ေနတဲ့ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္ သိမ္းပုိက္ ႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ေက်းဇူးတရားေထာက္ထားၿပီး မင္းတရား ေကာင္းစားစဥ္မွာပဲ မဟာတိႆရဟန္းကို အေၾကာင္း ျပဳၿပီး သာသနာကို လြန္လြန္ကဲကဲ ေထာက္ပံ့ခဲ့တယ္၊ အဘယဂိရိ ဂို္ဏ္းလုိ႔ နာမည္ တြင္ခဲ့တယ္၊
ေနာက္ထပ္ သံဃာ ဂိုဏ္းကြဲတစ္ခုကေတာ့ မဟာ၀ိဟာရပါ၊ ဒီဂိုဏ္းကေတာ့ ဘုရင့္ရဲ့ ေထာက္ပ့ံမႈ သိပ္ၿပီး မရခဲ့ပါဘူး၊ ရွင္ဘုရင္ ဦးစားေပးတဲ့ သံဃာဂိုဏ္းနဲ႔ ဦးစားေပးျခင္းမခံရတဲ့ သံဃာဂိုဏ္း စဥ္းစားၾကည့္ၾကေပါ့၊ ဘယ္အဖြဲ႕က ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနရမလဲဆိုတာ၊ ဒီလိုနဲ႔ အတိုခ်ံဳးရရင္ သီဟိုမွာ ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးေဘး(ဒုဗၻိကၡႏၱရ ကပ္) ဆုိက္ေရာက္တယ္၊ အခ်ိဳ႕ ရဟန္းေတြ အိႏၵိယကို ေခတၱ ေျပာင္းၿပီး ေနခဲ့ရတယ္၊ အဲဒီမွာပဲ ရွိတဲ့သံဃာ စုေပါင္းၿပီး ဘုရားေဟာ တရားေတြကို မေမ့ မေပ်ာက္ေအာင္ ရြတ္ဆို ထိမ္းသိမ္းခဲ့ရတယ္၊ က်န္ခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကလည္း ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတယ္၊ ေနာက္ ေခတ္ကာလ ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္လာတဲ့အခါ သီဟိုဠ္ကို ျပန္ၾကြလာခဲ့ၾကၿပီး တုိက္ဆိုင္ စစ္ေဆးခဲ့ၾကတာ ဘာအမွား တစ္ခုမွ မေတြ႔ခဲ့ၾကဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဘုရင္ ဦးစားေပးခံရတဲ့ သံဃ အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ဘုရားေတြတည္ပါတယ္၊ ေစတီ အႀကိးဆံုးေတြ ေဆာက္လုပ္ ပူေဇာ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ ဥယ်ာဥ္ေတြတည္၊ အေဆာက္အဦးေတြ ေဆာက္၊ ပညာေရးနဲ႔ပက္သက္လို႔ ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးေတြ ဗုဒၶ ေဟာၾကားတဲ့ မူရင္းတရားေတာ္ေတြထဲကို ေပါင္းထည့္၊ အင္အားႀကီးတဲ့ ဂိုဏ္း ဘုရင္ဦးစားေပးခံရတဲ့ ဂိုဏ္းဆိုေတာ့ လုပ္သမွ် မွားသည္ျဖစ္ေစ မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ ေအာင္ျမင္ပါတယ္၊ အဲဒီလုိ မူရင္းတရားေတာ္ေတြကို မူရင္းအတိုင္း မထိန္းသိမ္းဘဲ အယူအဆ ေပါင္းစံု ေပါင္းထည့္ မွတ္တမ္းတင္ထားတာကို မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ လုိ႔ ေခၚတာပါ၊ မူရင္းအတိုင္း ထိမ္းသိမ္းလာခဲ့တဲ့ အစဥ္အဆက္ကို ေထရ၀ါဒ လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ မူရင္းအတုိင္းပဲ ထိမ္းသိမ္းခ်င္တဲ့ မဟာ၀ိဟာရလို႔ ေခၚတဲ့ သံဃာ အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ရွင္ဘုရင္ကို တင္ျပတယ္၊ ရွင္ဘုရင္ လက္မခံခဲ့ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ပစ္ပယ္ခဲ့တယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ အႏုရာဓ ပူရလု႔ိ ေခၚတဲ့ ရွင္ဘုရင္ နန္းဆိုက္ရာၿမဳိ႕နဲ႔ ေတာ္အလွမ္းေ၀းတဲ့ မာတေလ ဆိုတဲ့ ေတာင္ႀကီးေပါတဲ့ေနရာကို သြားခဲ့ၾကၿပီး ေဘးနာ အနီးရွိ ရြာသူရြာသားေတြရဲ့ အကူအညီနဲ႔ပဲ သာသနာမွာ လူသိမ်ားတဲ့ စတုတၳ သံဃာ ယနာ(သံဃာမ်ား စုေပါင္းၿပီး ဘုရားေဟာတရားေတာ္ေတြကို ရြတ္ဆုိ ၊ မွန္ကန္ေၾကာင္းအတည္ျပဳ)တဲ့ ပြဲကို ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အဲဒီအႀကိမ္မွာ ထူးျခားတာကေတာ့ ပထမ သံဃာယနာက စလုိ႔ အေသာကမင္းတရား ေထာက္ပံ့ၿပီး က်င္းပေပးတဲ့ တတိယ သံဃာယနာအထိ ကေတာ့ ႏႈတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုတဲ့အေလ့အက်င့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္၊ အခုလုိ ေဘးေတြ၊ ကပ္ဆိုးေတြ ဆိုက္ေရာက္လာရင္ သံဃာေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ရြတ္ဆုိ ႏိုင္စြမ္း မရွိၾကမွာကို စုိးရိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ ေပထက္မွာ ေရးခ်ၿပီး မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ၾကတယ္၊
ဆိုလုိရင္းကေတာ့ အဲဒီ ၀ဋဂါမဏိအဘယ မင္းတရား သံဃာဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္းမွာ သူ႔ေက်းဇူး မကင္းလုိ႔ ေစာင့္ေရွာက္ေသာအားျဖင့္ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ မဟာယာန အဆက္ အဘယဂိရိဂိုဏ္းရဲ့ အင္အား ႀကီးပံု၊ ရွင္ဘုရင့္အေထာက္အပံ့ မရေပမယ့္ ဘုရားေဟာတရားေတြကို မူရင္းအတိုင္း ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ စြမ္းရည္ေတြပါ၊ အဘယဂိရိ ဂိုဏ္း အင္အား ႀကီးမားခဲ့ပံုကို အခု ပံုေလးေတြ တင္ႏိုင္သမွ် တင္ၿပီး ျပလုိက္တယ္ေနာ္၊
အာေသာက မင္းတရား ေႏွာင္းပိုင္းေခတ္၊ သီဟုိမွာ သားေတာ္ မဟိႏၵနဲ႔ သမီးေတာ္ သဃၤမိတၱာ ေမာင္ႏွမ ႏွစ္ဦး သာသနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၿပီး မ်ားမၾကာ၊ ေဗာဓိပင္ပြါး ေစတီကို အခု ေဟာ့ဒီ သီဟိုဠ္ကို ပင့္ေဆာင္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေဒ၀ါနံပိယတိႆ မင္းတရား သီဟိုမွာ အုပ္စိုးခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ သာသာနာ ျပန္ပြါးခဲ့တယ္။ ဒု႒ဂါမဏိမင္း၊ ၀ဋဂါမဏိမင္း အစရွိတဲ့ မင္းေတြ သာသနာေတာ္ကို အသက္နဲ႔ လဲၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ အရာထဲက အရာတစ္ခုကို ကိုးကားျပရရင္ ၀ဋဂါမဏိမင္းလက္ထက္ ျပည္တြင္းသူပုန္ေတြ ထၾကြမႈေၾကာင့္ ဘုရင္မင္းတရား ေဘးလြတ္ရာကို တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတယ္၊ မဟာတိႆ ဆိုတဲ့ ရဟန္းတပါးရဲ့ ေက်းဇူးေၾကာင့္ အသက္ ခ်မ္းသာ ရရခဲ့တယ္၊ ေနာက္ပိုင္း အႏုရာဓပူရ လု႔ိေခၚတဲ့ အခု ဦးဇင္းတုိ႔ ေရာက္ေနတဲ့ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္ သိမ္းပုိက္ ႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ေက်းဇူးတရားေထာက္ထားၿပီး မင္းတရား ေကာင္းစားစဥ္မွာပဲ မဟာတိႆရဟန္းကို အေၾကာင္း ျပဳၿပီး သာသနာကို လြန္လြန္ကဲကဲ ေထာက္ပံ့ခဲ့တယ္၊ အဘယဂိရိ ဂို္ဏ္းလုိ႔ နာမည္ တြင္ခဲ့တယ္၊
ေနာက္ထပ္ သံဃာ ဂိုဏ္းကြဲတစ္ခုကေတာ့ မဟာ၀ိဟာရပါ၊ ဒီဂိုဏ္းကေတာ့ ဘုရင့္ရဲ့ ေထာက္ပ့ံမႈ သိပ္ၿပီး မရခဲ့ပါဘူး၊ ရွင္ဘုရင္ ဦးစားေပးတဲ့ သံဃာဂိုဏ္းနဲ႔ ဦးစားေပးျခင္းမခံရတဲ့ သံဃာဂိုဏ္း စဥ္းစားၾကည့္ၾကေပါ့၊ ဘယ္အဖြဲ႕က ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနရမလဲဆိုတာ၊ ဒီလိုနဲ႔ အတိုခ်ံဳးရရင္ သီဟိုမွာ ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးေဘး(ဒုဗၻိကၡႏၱရ ကပ္) ဆုိက္ေရာက္တယ္၊ အခ်ိဳ႕ ရဟန္းေတြ အိႏၵိယကို ေခတၱ ေျပာင္းၿပီး ေနခဲ့ရတယ္၊ အဲဒီမွာပဲ ရွိတဲ့သံဃာ စုေပါင္းၿပီး ဘုရားေဟာ တရားေတြကို မေမ့ မေပ်ာက္ေအာင္ ရြတ္ဆို ထိမ္းသိမ္းခဲ့ရတယ္၊ က်န္ခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကလည္း ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတယ္၊ ေနာက္ ေခတ္ကာလ ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္လာတဲ့အခါ သီဟိုဠ္ကို ျပန္ၾကြလာခဲ့ၾကၿပီး တုိက္ဆိုင္ စစ္ေဆးခဲ့ၾကတာ ဘာအမွား တစ္ခုမွ မေတြ႔ခဲ့ၾကဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဘုရင္ ဦးစားေပးခံရတဲ့ သံဃ အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ဘုရားေတြတည္ပါတယ္၊ ေစတီ အႀကိးဆံုးေတြ ေဆာက္လုပ္ ပူေဇာ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ ဥယ်ာဥ္ေတြတည္၊ အေဆာက္အဦးေတြ ေဆာက္၊ ပညာေရးနဲ႔ပက္သက္လို႔ ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးေတြ ဗုဒၶ ေဟာၾကားတဲ့ မူရင္းတရားေတာ္ေတြထဲကို ေပါင္းထည့္၊ အင္အားႀကီးတဲ့ ဂိုဏ္း ဘုရင္ဦးစားေပးခံရတဲ့ ဂိုဏ္းဆိုေတာ့ လုပ္သမွ် မွားသည္ျဖစ္ေစ မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ ေအာင္ျမင္ပါတယ္၊ အဲဒီလုိ မူရင္းတရားေတာ္ေတြကို မူရင္းအတိုင္း မထိန္းသိမ္းဘဲ အယူအဆ ေပါင္းစံု ေပါင္းထည့္ မွတ္တမ္းတင္ထားတာကို မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ လုိ႔ ေခၚတာပါ၊ မူရင္းအတိုင္း ထိမ္းသိမ္းလာခဲ့တဲ့ အစဥ္အဆက္ကို ေထရ၀ါဒ လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ မူရင္းအတုိင္းပဲ ထိမ္းသိမ္းခ်င္တဲ့ မဟာ၀ိဟာရလို႔ ေခၚတဲ့ သံဃာ အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ရွင္ဘုရင္ကို တင္ျပတယ္၊ ရွင္ဘုရင္ လက္မခံခဲ့ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ပစ္ပယ္ခဲ့တယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ အႏုရာဓ ပူရလု႔ိ ေခၚတဲ့ ရွင္ဘုရင္ နန္းဆိုက္ရာၿမဳိ႕နဲ႔ ေတာ္အလွမ္းေ၀းတဲ့ မာတေလ ဆိုတဲ့ ေတာင္ႀကီးေပါတဲ့ေနရာကို သြားခဲ့ၾကၿပီး ေဘးနာ အနီးရွိ ရြာသူရြာသားေတြရဲ့ အကူအညီနဲ႔ပဲ သာသနာမွာ လူသိမ်ားတဲ့ စတုတၳ သံဃာ ယနာ(သံဃာမ်ား စုေပါင္းၿပီး ဘုရားေဟာတရားေတာ္ေတြကို ရြတ္ဆုိ ၊ မွန္ကန္ေၾကာင္းအတည္ျပဳ)တဲ့ ပြဲကို ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အဲဒီအႀကိမ္မွာ ထူးျခားတာကေတာ့ ပထမ သံဃာယနာက စလုိ႔ အေသာကမင္းတရား ေထာက္ပံ့ၿပီး က်င္းပေပးတဲ့ တတိယ သံဃာယနာအထိ ကေတာ့ ႏႈတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုတဲ့အေလ့အက်င့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္၊ အခုလုိ ေဘးေတြ၊ ကပ္ဆိုးေတြ ဆိုက္ေရာက္လာရင္ သံဃာေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ရြတ္ဆုိ ႏိုင္စြမ္း မရွိၾကမွာကို စုိးရိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ ေပထက္မွာ ေရးခ်ၿပီး မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ၾကတယ္၊
ဆိုလုိရင္းကေတာ့ အဲဒီ ၀ဋဂါမဏိအဘယ မင္းတရား သံဃာဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္းမွာ သူ႔ေက်းဇူး မကင္းလုိ႔ ေစာင့္ေရွာက္ေသာအားျဖင့္ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ မဟာယာန အဆက္ အဘယဂိရိဂိုဏ္းရဲ့ အင္အား ႀကီးပံု၊ ရွင္ဘုရင့္အေထာက္အပံ့ မရေပမယ့္ ဘုရားေဟာတရားေတြကို မူရင္းအတိုင္း ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ စြမ္းရည္ေတြပါ၊ အဘယဂိရိ ဂိုဏ္း အင္အား ႀကီးမားခဲ့ပံုကို အခု ပံုေလးေတြ တင္ႏိုင္သမွ် တင္ၿပီး ျပလုိက္တယ္ေနာ္၊